โรคภูมิแพ้ ไรฝุ่น ถามมา-ตอบไป

โรคภูมิแพ้ ที่มีสาเหตุมาจาก ไรฝุ่น ถามมา-ตอบไป


ถ้าถามถึงโรคฮิตสําหรับคนเมืองในเวลานี้ โรคภูมิแพ้ ไรฝุ่น (Mite Allergy) คงมาเป็นอันดับหนึ่งเป็นแน่ เชื่อว่าท่านเองคงมีประสบการณ์ไม่โดยตรงก็โดยอ้อมเกี่ยวกับโรคนี้ อย่างน้อยต้องเคยได้ยินคนใกล้ชิดบ่นถึงความน่ารําคราญของอาการภูมิแพ้ที่ไม่หายขาดง่ายๆ และอาจเคยรับรู้มาว่ามีคนต้องทนทุกข์จากการจับหืด บางครารุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ คําถาม-คําตอบต่อไปนี้น่าจะมีประโยชน์แก่ท่านที่อยากถามผู้รู้แต่ยังไม่มีโอกาส

โรคภูมิแพ้

Q: ไรฝุ่นมีกี่ชนิด และที่บ้านของดิฉันจะมีไรฝุ่นไหม มีทางป้องกันอย่างไร ?

A: ไรฝุ่นอยู่ร่วมชายคากับเราแน่นอน ดังนั้นไม่ต้องสงสัยว่าบ้านจะมีไรฝุ่นหรือไม่ ต่อให้บ้านที่ว่าสะอาดแค่ไหน ก็พบไรฝุ่นได้ไม่มากก็น้อย เพราะไรฝุ่นเป็นสัตว์ที่มีอยู่ตามธรรมชาติอยู่แล้ว ท่านอย่าได้กังวลมากจนเกินไป เพียงหมั่นทําความสะอาด ไม่ปล่อยให้ไรฝุ่นยึดบ้านเป็นแหล่งสะสมฝุ่นจนเราแย่ ถ้ารู้ว่าเป็นภูมิแพ้ก็ต้องยึดหลักขยัน หมั่นใส่ใจมากกว่าคนทั่วไปหน่อย คนอื่นเขาไม่แพ้ แต่เราแพ้ เราก็ต้องใส่ใจสภาพแวดล้อม เท่านี้ก็สามารถทําให้มีคุณภาพชีวิตเยี่ยงคนทั่วไปได้ ไร(mite) มีหลายสายพันธุ์ เช่น ไรของสัตว์ ไรนก ไรหนู หรือ ไรพืช ไม่ใช่ไรทุกสายพันธุ์จะก่อ โรคภูมิแพ้ ได้ สําหรับไรฝุ่น พบได้ตามฝุ่นบ้านเรือน จึงเรียกว่า ไรฝุ่นบ้าน (house dust mite) สําหรับชนิดที่มีชื่อเสียงก่อ โรคภูมิแพ้ กับคนในแทบทุกประเทศทั่วโลก ได้แก่ ไรสายพันธุ์ Dermatophagoides pteronyssinus (Dp) และ Dermatophagoides farinae (Df)



Q: ไรฝุ่น มีชีวิตอยู่อย่างไร มันกินอาหารอะไร หาอ่านเพิ่มเติมเรื่องไรฝุ่นได้ที่ไหน ?

A: ไรฝุ่นพบมากใน ที่นอน หมอน ผ้าห่ม เพราะมีคลังอาหารเช่นพวกคราบไคล รังแค ไรฝุ่นจึงกิน ‘’ถ่าย’’ ขยายพันธุ์อยู่ในเครื่องนอน ไรฝุ่นมีเพศผู้ ขยันผสมพันธุ์ ส่วนตัวเมียก็ขยันออกไข่ หลังผสมพันธุ์ไม่นานก็ตั้งท้อง อีก 3 วันต่อมาวางไข่ คลอดทีละฟอง 3-4 ครั้งต่อวัน จากระยะไข่จนเป็นตัวแก่ ใช้เวลาประมาณ 1 เดือน ก็ลองคํานวณดูนะคะว่าทั้งชีวิตของเธอ (ประมาณ 2 เดือน) จะออกไข่ได้มากแค่ไหน ข้อมูลอ่านเพิ่มเติมได้ที่ www.dustmitethailand.com



Q: ตอนกลางคืนนอนแล้วรู้สึกว่ามีตัวไรฝุ่นมากัดค่ะ?

A: ไม่ใช่ไรฝุ่นแน่นอนค่ะ ไรฝุ่นไม่กัดคน เพราะลักษณะปากไม่ใช่แบบแทงดูด เช่น ยุง มด จึงไม่สามารถกัด หรือ ต่อยคนได้ไรฝุ่นขนาดเล็กมาก คุณไม่สามารถจับตัวได้ อาการคัน อาจมีสาเหตุมาจากอย่างอื่น เช่น ผิวแห้งมาก หรือ ระคายเคืองจากสารชนิดใด คงต้องหาสาเหตุกันจริงๆ ลองส่งแมลงที่คุณเคยจับได้มาตรวจ ที่ภาควิชาปรสิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลก็ได้ค่ะ



Q: ที่นอนแบบไหนเหมาะกับคนที่เป็น โรคภูมิแพ้ ?

A: ตอบเป็นประเภทของที่นอนยากนะคะ เล่างานวิจัยของศิริราชให้ฟังแล้วกันนะ ว่าได้ศึกษาที่นอนใหม่ที่ทําจากวัสดุเส้นใย 4 ประเภท ใยสังเคราะห์ ใยมะพร้าว นุ่น ฟองน้ํา โดยเก็บฝุ่นจากที่นอนมาตรวจทุกเดือนเป็นเวลา 1 ปี ผลพบว่า หลังการใช้งานนาน 4 เดือน ที่นอนทุกชนิดมีปริมาณสารก่อภูมิแพ้ไรฝุ่นสะสมเกินระดับมาตรฐานที่กําหนด การเลือกที่นอนควรเลือกแบบนอนแล้วสบายเป็นหลัก สําหรับผู้เป็น โรคภูมิแพ้ อยากแนะนําให้ใช้ ที่นอนบาง เพราะนําออกผึ่งแดดได้ง่าย นําไปซักก็ง่าย มูลไรละลายน้ําได้ดีจึงชะล้างออกได้เกือบหมด ถ้ายังต้องการนอนฟูกหนาๆก็ควรใช้พลาสติก หรือ ผ้ากันไรฝุ่น คลุมที่นอน หมอนไว้ชั้นหนึ่งก่อน



Q: อยากใช้เครื่องฟอกอากาศ แต่ราคาแพงมาก แนะนําวิธีป้องกันไรฝุ่นแบบอื่นได้ไหม ?

A: การใช้เครื่องฟอกอากาศไม่ใช่วิธีการอันดับต้นๆ ที่จะแนะนําให้ใช้ป้องกันไรฝุ่น เราสามารถเริ่มด้วยวิธีง่ายๆ ขอให้หมั่นทําอย่างสม่ําเสมอ ที่ใช้ได้เช่นกันได้แก่


- ขยันซักผ้าปูที่นอน ปลอกหมอน สัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง

- ขยันเช็ดฝุ่น ทําความสะอาดด้วยผ้าชุบน้ําหมาดๆ

- ย้ายของรกออกจากห้องนอน อย่าให้มีมุมเก็บฝุ่น

- ใช้ผ้าพลาสติก หรือผ้ากันไรฝุ่น คลุมที่นอนและหมอนก่อนจะใช้ผ้าปูที่นอนหรือปลอกหมอนลายสวยสวมทับ เพื่อป้องกันมูลไรฟุ้งออกมา

Q: แสงอุลตราไวโอเลต ใช้ฆ่าไรฝุ่นได้ตามคําโฆษณาไหมคะ ?

A: แสงอุลตราไวโอเลต หรือ แสงยูวี คือชนิดเดียวกัน เมื่อตัวไรฝุ่นจะตายเมื่อถูกแสงยูวีโดยตรง เป็นเวลานาน 30-60 นาที แต่ถ้าไรฝุ่นซุกซ่อนในที่นอน หมอน มีเส้นใยกําบังกายมาก แสงยูวีจะไม่สามารถฆ่าได้ เพราะไม่มีอํานาจทะลุทะลวงเส้นใยจนถึงตัวไรฝุ่นได้



Q: เคยได้ยินมาว่า ลูกเหม็น สเปรย์กันยุงใช้ฆ่าไรฝุ่นได้ไหม?

A: สารพวกนี้มีฤทธิ์ฆ่าไรฝุ่นได้ แต่จะมีใครยอมใช้สารเหล่านี้บนที่นอนของตัวเอง คงต้องคํานึงถึงเรื่องความปลอดภัยในการใช้งานด้วย เพราะอาจจะตายตามไรได้



Q: สําหรับสเปรย์สมุนไพรสามารถใช้ในการฆ่าไรฝุ่นได้ไหม?

A: น้ํายาฆ่าไรฝุ่นที่เป็นเคมี ไม่เป็นที่นิยมใช้เนื่องจากอาจมีผลเสียในระยะยาว ดังนั้นประชาชนจึงมีความต้องการผลิตภัณฑ์จากพืชธรรมชาติแทน สําหรับน้ํายาฆ่าไรไม่ว่าจะทํามาจากสารเคมีหรือสมุนไพร ต้องผ่านการตรวจวิเคราะห์เพื่อบอกประสิทธิภาพของน้ํายาว่ามีฤทธิ์ฆ่าตัวไรได้หรือไม่ ก่อนวางจําหน่าย ดังนั้นการเลือกซื้อต้องดูข้อมูลเหล่านี้ประกอบด้วย



Q: ซื้อเครื่องดูดฝุ่นมาไว้จัดการกับไรฝุ่นจะ work ไหม ?

A: เครื่องดูดฝุ่นอาจช่วยลดมูลไรได้ แต่เป็นการยากที่จะดูดตัวไรออกมาหมด เพราะตัวไรฝุ่นใช้ขายึดเกาะรวบเส้นใยไว้อย่างเหนียวแน่น การใช้เครื่องดูดฝุ่นต้องเลือกชนิดที่มีถุงเก็บฝุ่นเป็นชนิดหนา หรือ เป็นถุง 2 ชั้น หรือ มีแผ่นกรองที่เรียก HEPA filter ซึ่งสามารถกั้นไม่ให้ฝุ่นละเอียดฟุ้งเล็ดลอดออกนอกเครื่องได้อีก ไม่ควรให้ผู้ป่วยภูมิแพ้ทําความสะอาดด้วยตนเอง เพราะจะสูดดมสารก่อภูมิแพ้เข้าไปในขณะดูดฝุ่น อาจเลี่ยงไปใช้วิธีอื่นแทนได้ เช่น ใช้ผ้าชุบน้ําหมาดเช็ดถู



Q: ตุ๊กตาของลูก มีไรฝุ่นหรือไม่ ?

 A: ตุ๊กตาเด็กเล่น หรือหมอนตุ๊กตา เรามักนึกไม่ถึงว่าจะเป็นแหล่งสะสมสารก่อภูมิแพ้ไรฝุ่นได้ มีเด็กจํานวนไม่น้อย ติดหมอนตุ๊กตา (ตัวเน่า ตัวเดิม) จนโตยังไม่ยอมให้ห่างกาย แนะนําให้ใช้ของเล่นในห้องนอนเป็นชนิดที่ซักได้ หลังซักควรอบหรือ ตากแดดให้แห้งสนิท อย่าให้ชื้นเพราะอาจทําให้เกิดเชื้อราข้างในได้ เชื้อราเป็นอาหารอย่างดีของไรฝุ่น



Q: ที่นอนใหม่เอี่ยม เพิ่งซื้อมาจะมีไรฝุ่นไหม?

A: อาจมีหรือไม่มีไรฝุ่นก็ได้ แต่ที่แน่ๆเมื่อใช้งานไปจะพบมีไรฝุ่นแน่นอน เนื่องจากในธรรมชาติมีไรฝุ่นอยู่ทั่วไป มันมาเสาะหาแหล่งอาหารจากคราบเหงื่อไคลที่ตกหล่นอยู่บนที่นอน ดังนั้นเมื่อนําที่นอนใหม่มาใช้งานนาน ประมาณ 4 - 6 เดือนขึ้นไป เมื่อดูดฝุ่นมาตรวจดู มักพบปริมาณของสารก่อภูมิแพ้สูงเกินระดับมาตรฐาน มีรายงานวิจัยเช่นเดียวกันนี้ในต่างประเทศตรงกันกับของไทย



Q: จริงหรือหลอกว่า ‘ที่นอนกันไรฝุ่น’ ได้ ?

A: อาจมีจริงหรืออาจหลอกก็ได้ ปัจจุบันเทคโนโลยีก้าวไกล ถ้า ‘ที่นอนกันไรฝุ่น’ มีจริงและมีประสิทธิภาพจริง ความสําคัญน่าจะอยู่ที่ว่า สามารถกั้นไรฝุ่นได้นานแค่ไหน จวบจนอายุของที่นอนหรือไม่ เพราะอายุการใช้งานของที่นอนมักหลายปี
ผู้ผลิตคงต้องเป็นฝ่ายให้ข้อมูลกับผู้บริโภค ส่วนผู้ซื้อก็ตัดสินใจให้รอบครอบก่อนเลือกใช้



Q: อยากทราบข้อมูลเกี่ยวกับวัคซีนไรฝุ่น ?

A: วัคซีนไรฝุ่นหรือ mite vaccine ผลิตมาจากตัวไรฝุ่น ซึ่งนํามาสกัดให้อยู่ในรูปของเหลวจึงเรียกว่า น้ํายาสกัดไรฝุ่น ในการผลิตจะต้องผ่านกระบวนการมากมายจนสามารถนํามาใช้กับคนได้ ประโยชน์มี 2 ประการ คือ ใช้ในการสะกิดผิวหนังเพื่อช่วยวินิจฉัยโรค ทําให้ทราบว่า แพ้ไรฝุ่นหรือไม่ ถ้าแพ้ ท่านแพ้ไรฝุ่นสายพันธุ์ไหน เป็นต้น ประการหลังใช้วัคซีนไรฝุ่นในการรักษา โรคภูมิแพ้ ไรฝุ่นเป็นภูมิต้านทานบําบัด หลักการคือ เอาหนามยอก เอาหนามบ่ง โดยจะฉีดน้ํายาในความเข้มข้นต่ําๆ เข้าไปเป็นระยะๆ เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานต่อไรฝุ่นขึ้นมา วิธีนี้สามารถควบคุมโรคภูมิแพ้ให้สงบ ไม่กําเริบได้นาน
แพทย์จะเป็นผู้แนะนําว่ารายใดเหมาะสมกับการรักษาด้วยวิธีนี้

CREDIT : รศ. วรรณะ มหากิตติคุณ


---------------------------

สำหรับท่านที่สนใจสั่งซื้อ ผ้าปูที่นอนกันไรฝุ่น

ที่ผ่านการทดสอบจากศูนย์วิจัยไรฝุ่นศิริราช

ผลงานวิจัยโดยมหาวิทยาลัยมหิดล


สามารถติดต่อสั่งซื้อได้ที่

TEL : 099-280-3706
LINE ID : @siriallergy (อย่าลืมใส่ "@" นำหน้านะคะเดี๋ยวหากันไม่เจอ)
e-Mail : siriallergyguard@gmail.com

ดูสินค้าได้ที่ : CLICK>> ผ้าปูที่นอนกันไรฝุ่น